De Huid is meer dan een velletje
Verschillende huidlagen van buiten naar binnen
Epidermis – Opperhuid (epitheelcellen)
Dermis – Lederhuid (bindweefsel)
Subdermis – Vetlaag
- huidvernieuwing
- huidveroudering
- immuumsysteem
- pigment
- huidaandoeningen
Opperhuid
Epidermis- Opperhuid beschermer en vernieuwer
De opperhuid bestaat uit dekweefsel (wat overigens ook te vinden is in onze organen) en keratinocyten - huidcellen. Deze eerste huidlaag is onderverdeeld in meerdere lagen waarvan jij alleen het buitenste deel ziet.
Huidvernieuwing
De onderste laag van de opperhuid heeft een golvend structuur en zit vast aan de Dermis. Genaamd basaalcellenlaag heeft cilindervormige cellen waar actieve celdeling plaats vindt of te wel huidvernieuwing.
In deze laag vind je ook de cellen (melanosomen) die de huid doen kleuren (pigment). Zij zijn de opslagplaats van melanine (pigment) en zorgen dat deze ook getransporteerd worden naar de bovenste laag. Ze dienen als UV-beschermers tegen Uv-straling.
De keratinocyten (hoornlaag)
De nieuwgevormde hoorncellen schuiven steeds een beetje op naar de huidoppervlakte. Wanneer de cellen hoog in de opperhuid komen te liggen sterven ze voor een groot deel af. Deels omdat deze stervende cellen nog steeds niet in functie zijn uitgeteld. Ze vormen samen een heel sterk pantser, dat moeilijk doordringbaar is voor ziekteverwekkers en behoeden de huid tegen uitdroging. Deze dode hoornlaag is op sommige delen van de huid extra dik, zoals op de voetzolen en op de handpalmen.
Tijdens hun reis naar boven passeren deze hoorncellen de verschillende lagen van de opperhuid waarbij de cellen steeds een beetje afsterven. Tijdens deze reis scheiden ze stoffen uit, die afgezet worden tussen de open ruimtes van deze huidcellen. Het zijn stoffen als cholesterol en ceramides (lipides/vetzuren). Deze ceramides zijn talrijk in de celmembraan.
De cellen zijn in elkaar gehaakt door een kitlaag (desmosomen) gevormd door eiwitten. Als deze kitlaag te snel afbreekt zullen de hoorncellen sneller loslaten. Het onnatuurlijk afschilferproces zal de huid uitdrogen, schilferig of schubbig uit laten zien.
Dit vernieuwings- en afschilferingsproces van de huidcellen duurt normaal gemiddeld 30 dagen en dit herhaalt zich continu. Naarmate je ouder wordt duurt dit proces soms dubbel zo lang. Door dit proces meer ruimte te geven kun je dagelijks thuis de huid peelen met peelingproducten op basis van enzyme zodat de huid niet al te veel verdikt.
Bescherming
De dode hoornlaag (corneocyten) heeft als functie het handhaven van je binnenklimaat naarmate het ‘buiten’ warmer of kouder is, en zorgt via de tastzin dat je informatie ontvangt over wat er zich om je heen afspeelt. De allerbelangrijkste taak is om je te beschermen tegen allerlei schadelijke bedreigingen van buitenaf. Zij beschermt je tegen slijtage, weersinvloeden, stoten, waterverlies, ziekmakende microben en andere dingen om je heen.
Lederhuid
Lederhuid/ dermis verdediger en versterker
Bindweefsel
Deze laag is een stevige constructie van bindweefsel en hier bevinden zich verschillende fabriekjes van het lichaam. In je lederhuid vind je bloedvaten (voedsel- en zuurstofvoorziening), talgklieren, zweetklieren, haarfollikels, haarspiertjes, lymfevaten (afvoer van afvalstoffen), en zenuwen (tastgevoel, pijngeleiding, temperatuurgevoel).
De bloedvoorziening is een zeer ingenieus, verfijnd systeem dat de voorziening van voedingstoffen en zuurstof tot in de verste uithoeken van je lederhuid en opperhuid regelt. De bloedvoorziening is essentieel in de temperatuurregeling van je lichaam: door verwijding van de bloedvaten kan extra warmte aan de buitenwereld worden afgegeven, door vaatvernauwing kan de afgifte van warmte worden beperkt zodat geen kostbare energie nodeloos verloren gaat.
In de lederhuid bevindt zich het actieve verdedigingssysteem van de huid: speciale witte bloedcellen kunnen virussen en bacteriën herkennen en gericht onschadelijk maken. De lederhuid vernieuwt zich niet. Een beschadiging van de lederhuid blijft dan ook altijd zichtbaar als litteken.
Deze matrix van bindweefsel zorgt voor steun, bescherming, elasticiteit en trekvastheid van de huid. Wanneer de huid verouderd of beschadigd door zonlicht neemt de elasticiteit en veerkracht af. Je vindt het ook terug in je organen, rondom de bloedvaten en zenuwbanen.
Bindweefsel bestaat grotendeels uit verschillende vezels en een beperkt aantal supercellen die omgeven worden door een tussen celstof (extracellulaire matrix) die tussen de cellen inligt.
We zien hier vezels van collageen, reticuline en elastine met daartussen een tussenstof van water, zouten en suikers, waarvan Hyaluronzuur een bekende is. En niet te vergeten Corticosteroïden, dit zijn bijnierschorshormonen, die bijdragen aan het optimaal functioneren en gezond houden van het lichaam.
De bindweefselvezels types zijn:
Vezels
- Collagene vezels bestaan uit eiwitten met een enorme trekvastheid vergelijkbaar met die van staal. De vezels geven de vorm aan het lichaam en zorgen dat het bindweefsel niet oneindig kan worden uitgerekt. Collageen is een lijmvormende eiwitstof bestaande uit aminozuren zoals: glycine, protine, hydroxyproline en hydroxylysine. Zij zijn verantwoordelijk voor de conditie van huid, haar, nagels en darmfunctie.
- Elastische vezels zijn dunner en heel elastisch. Met al hun vertakkingen vormen ze een heel netwerk. Deze vezels komen bijvoorbeeld voor in wanden van bloedvaten, omdat die juist heel rekbaar moeten zijn. Elastine is een eiwit dat aminozuur bevat.
- Reticuline vezels zijn een variant op de collagene vezels. Ze komen vooral voor in combinatie met reticulumcellen. Deze fijne vezels verlenen ondersteuning aan de beenmergcellen en veel organen. Vooral in de lymfeorganen milt en lymfeklieren zijn ze talrijk.
Talgklieren
Talg- en zweetklieren komen over vrijwel het gehele lichaam in de lederhuid voor, maar niet overal evenveel. Talgklieren zitten in kleine zakjes in de lederhuid en komen uit in het bovenste stukje van een haarfollikel.
De handpalmen en voetzolen zijn vrij van talgklieren en haren, maar liggen het meest in het gezicht en op de rug. Talgklieren produceren talg onder invloed van je geslachtshormonen. Het talg is een vettige stof die helpt huid en haar te beschermen. Bij een overproductie raken de klieruitgangen gemakkelijk verstopt. Dit komt door vermenging van talg en dode cellen uit de hoornlaag een verstopping heeft puistjes en mee-eters als gevolg. De meeste pubers zullen hier over kunnen meepraten.
Zweetklieren
Zweetklieren zitten letterlijk overal, maar juist nog het meest in de handpalmen en op de voetzolen, en in de oksels en op het voorhoofd. Zo’n zweetklier is een trosje in de lederhuid met een uitloop die door de opperhuid hen loopt en uitmondt in een porie. Uit de opening van de porie komt zweet dat er vooral voor zorgt dat je temperatuurconstant blijft.
De afscheidende stoffen van de zweet- en talgklieren vormen samen de zuurmantel die je beschermd tegen het indringen van schadelijke kleine deeltjes en ziekmakers ( micro-organisme).
De huid oppervlak is behoorlijk zuur. Afhankelijk van de plaats op het lichaam verschillen de pH-waarden van 4,4 tot 5,6. Dit is voor een belangrijk deel afhankelijk van het verhoorningsproces waarbij de keratinocyten veranderen in de hoornlaagcellen. waarschijnlijk dragen zweet en talg op de huid, vermengd met allerlei spul die zich buiten het lichaam bevinden bij tot het zure karakter van de huid.
